Krzysztof Zębik, mccj

Rozpoczęły się wakacje i w Yirolu ucichło. Szkoły podstawowe i średnie miały dwa tygodnie na egzaminy, a po nich rozpoczęły się wakacje, które potrwają do lutego. W naszych trzech szkołach dzieci otrzymają świadectwa 14 grudnia. Zaś nasze przedszkole prowadzone przez siostry już mogą się cieszyć codzienną zabawą i wolnym czasem – koniec szkoły.

Dla naszego przedszkola był to szczególny czas ponieważ po trzech latach istnienia przedszkola, przeżywaliśmy pierwszą graduację naszego przedszkola. Po trzech latach nauki nasze dzieciaki są gotowe, aby podjąć naukę w szkole podstawowej.

Gratulacje.

Na początku przyjmijcie ode mnie najszczersze życzenia Bożonarodzeniowe. Dla nas wszystkich jest to czas nadziei i radości, ponieważ to właśnie dzieciątko Jezus jest tym, który daje nam nadzieję na lepsze jutro, o które proszą także ludzie Południowego Sudanu. Poprzez Jego przyjście na świat już nie jesteśmy sami. To On dodaje odwagi i przypomina nam, że przyszedł do NAS, dla NAS i aby być z NAMI. Pragnie tylko abyśmy, Go przyjęli, do naszych domów, rodzin i serc. Bądźcie dzielni i odważni w trwaniu przy Nim tak jak to zrobili pasterze; przybyli, zobaczyli, uwierzyli i zaczęli głosić.

Ponieważ niedawno były moje urodziny, dziękuję Wam Wszystkim za dobre słowo, życzenia, modlitwę. Było ich duuużo, co umocniło mnie i ponownie uświadomiło, że pomimo ciężkiej u nas sytuacji, Wy wspomagacie mnie zawsze swoją modlitwą – to dodaje siły.

 

U nas zajęć dużo, przygotowania, spotkania; jednak udało mi się znaleźć trochę czasu, aby napisać do was kilka słów.

Jeżeli mówimy adwent, to od razu przychodzi nam na myśl Boże Narodzenie. Jest to prawie tak jak powiedzieć dzieciom grudzień, a oni od razu, Mikołaj. Każdy z nas jednak wie, że koniec roku przynosi nam wiele radości, czy to z otrzymywanych prezentów czy to z narodzenia Jezusa, czy to z Sylwestra i całonocnej zabawy.

Dla nas jednak i dla naszej parafii najważniejsze jest Boże Narodzenie, które i tutaj staje się szczególnym czasem. Nawet jak Mikołaja nikt tutaj nie zna, to i tak ludzie starają się coś kupić swoim pociechom, najczęściej są to ubrania na Boże Narodzenie. Bogatsi kupią kozę, a biedniejsi zajmą się łapaniem chociażby dorodnego koguta na święta.

Już jutro będziemy obchodzić tą szczególną noc Bożego Narodzenia, Pasterka o 22.00 (niestety nie o północy ze względów bezpieczeństwa). Właśnie zaczynamy sprzątanie naokoło kościoła, a siostra Immakulate zajmie się dekoracjami w kościele. Dla naszego chóru i ministrantów nie jest to najlepszy czas, ponieważ trwają wakacje i większość porozjeżdżała się do wiosek (do domów).

Postanowiłem, że podtrzymam tradycję, polską i tą z Old Fangak i poodwiedzam rodziny, co powinno nas zbliżyć do ludzi, a i tym samym poznam warunki, w jakich mieszkają, kulturę i sytuacje rodzinne.

Jeden dzień poświęciłem na odwiedziny chorych w szpitalu, gdzie spotkałem się z tymi, co cierpią czy nawet umierają, aby tylko przynieść im dobre słowo na te święta, nadzieję i to, że o nich pamiętamy. Ludzie przyjęli mnie bardzo życzliwie. Chodziłem od oddziału do oddziału i mówiłem im: lekarzem nie jestem i leków nie mam, ale co wam dam to moje błogosławieństwo, i każdy dostanie po lizaku. Tego dnia rozdałem 200 lizaków, dając każdemu czas, aby opisał mi swoją dolegliwość, opowiedział mi o swojej rodzinie, jak się nazywa i skąd jest. Zawsze te osoby były bliskie Panu Jezusowi, które cierpią – tego dnia myślałem, dlaczego i ja nie mam tej mocy uzdrowienia. Niektóre dzieci to tylko skóra i kości, inne opuchnięte, kolejne pod kroplówką, następnie ludzie starsi, mężczyźni, niektórzy z urazami, dalej kobiety z dziećmi po porodzie albo te, które oczekują na poród. W pewnej chwili ktoś stał się niecierpliwy złapał mnie za rękę i poprowadził do swojej chorej żony, pobłogosław jej, powiedział. Inni zaczęli i mnie błogosławić okazując wdzięczność, że do nich przyszedłem. Był to naprawdę piękny dzień.

I tutaj chciałbym się podzielić z wami sytuacją naszego szpitala. Pośród chorych dzieci znajduje się dziewięcioletnia dziewczynka, córka naszego stróża. Została ona zawieziona do szpitala w sobotę. Kolejnego dnia zobaczoną ją, nie zrobiono żadnych testów i zaczęli ją leczyć na tyfus. Brat Jacek jednak nie wierzył w to zbytnio i zadzwonił po pielęgniarkę cuamm (Doctors with Africa), włoszkę, aby sprawdziła czy została dobrze zdiagnozowana. Okazało się, po testach, że ma malarię i dostała anemię. W niedzielę zaczęli szukać dawcę krwi. Tak to i ja trafiłem do szpitala, ponieważ mam grupę 0+, czyli taką trochę uniwersalną, po kilku telefonach znaleźli identyczną grupę krwi taką jak ta dziewczynka, czyli stałem się nieprzydatny.

We wtorek rano udałem się na wizytę. Dziewczynka ledwo się ruszała, nikogo przy niej nie było. Jej ojciec poszedł do wioski po żonę, aby się nią opiekowała. Dostała paracetamol, podałem jej wodę i od razu wszystko zwymiotowała. Zadzwoniłem po Pinuccię, pracownika cuamm, aby na nią zerknęła. Podaną jej kroplówkę i okazało się, że nikt jej nie dał dwóch dawek leku przeciwko malarii. Dzisiaj mamy środę, dziewczynka dalej słaba, nic nie je, skóra i kości, anemia i odwodnienie. Na szczęście dzisiaj jest już z nią dobrze i wrócił jej uśmiech na twarzy. Te święta spędzi z rodziną, a nie w szpitalu.

Kilka tygodni temu, pojechałem do wioski Kowic, jednak postanowiłem, że ostatnie 2 km się przejdę odwiedzając po drodze domostwa. Po drodze spotkałem kolejne małe dziecko, jej czoło prawie parzyło. Leżała pod drzewem, ledwo się ruszała. Rodzina siedziała obok. Dlaczego nie weźmiecie jej do szpitala, zapytałem. Po co, odpowiedzieli, tam jej nic nie dadzą, tylko paracetamol, a na leki nie mamy pieniędzy.

Tak to można opisywać sytuacje naszego szpitala w Yirol. Ludzie już nie chcą przychodzić do szpitala, wolą czekać aż samo przejdzie, albo aż odejdą z tego świata. Wiele osób nie ufa nikomu w szpitalu, nie ma żadnej opieki. Gdzie więc leży problem? Jak to zmienić?

Za prowadzenie szpitala odpowiedzialne jest NGO, cuamm. Jest tutaj lekarz, chirurg, kilku pracowników z innych krajów. Bardzo dobrzy ludzie, z którymi spotykamy się, co sobotę na pogawędkę. Problemem są lokalni pracownicy szpitala. Córka naszego stróża nie dostała leków, ponieważ odpowiedzialny tego dnia był pijany, lokalny chirurg prawie zawsze jest pijany, lekarstwa są rozkradane i sprzedawane lokalnym aptekom. Ludzie idą z receptą po anty malaryczne leki, a tam im mówią, skończyło się, idź i zakup leki w aptece. Innym razem zostaną podane pacjentom mniejsze dawki, albo ich w ogóle nie dadzą i je sprzedadzą na rynku. Największym jednak problemem jest minister zdrowia. Wszystkie skargi cuamm na tego rodzaju pracowników i złodziei są odrzucane. Zmuszają cuamm do trzymania ich w szpitalu udając, że nic się nie dzieje.

Sytuacja jest bardzo zła, ludzie zamiast iść do szpitala wolą umierać pod drzewem. Leki są bardzo drogie, a przecież te antymalaryczne powinny być refundowane, prawie za darmo. Tworzą się kolejki do lekarza, 300 osób dziennie, gdzie większość dostanie paracetamol.

Rozpocząłem święta Bożego Narodzenia, ale chyba wiem już, za co będę się modlił. Proszę Was wszystkich abyście i wy przyłączyli się do mnie. Wiem, że dzięki wspólnym modlitwom, sytuacja naszego szpitala się poprawi.

Kolejnego dnia poszedłem z modlitwą do ośrodka dla trędowatych i chorych na gruźlicę. Ludzi nie było dużo, ponieważ ostatnio nie dostarczono im żywności. Niektórzy wychudzeni, bez palców, niewidomi. Była to piękna modlitwa. Zgromadziliśmy wszystkich w jednym miejscu, razem z personelem. Na pewno oprócz błogosławieństwa otrzymali nie tylko lizaka, ale i radość z naszego spotkania. Następnie odwdzięczyli się uśmiechem na twarzy, który był dla mnie największą zapłatą.

Mamy wszystkich kaplic 30, udało mi się odwiedzić kilka miejsc, jednak wydaje mi się, że niewiele zrobiłem w tym ogromie potrzeb i wielkości parafii. Wierzę jednak, że w ciągu roku uda mi się po trochu dążyć do przodu, będąc obecnym także tam, gdzie nie udało mi się dojechać. Każda kaplica by chciała, aby ktoś do nich przyjechał, jednak jest to niemożliwe.

 

Finał piłki nożnej i siatkowej – Puchar Comboniego

Podczas ostatnich tygodni wszystkie szkoły rywalizowały ze sobą, aby dowieść, która jest najlepsza w piłce nożnej i siatkowej. Zawody były podzielone między szkoły podstawowe i średnie, piłka nożna między chłopakami i piłka siatkowa między dziewczętami.

Przyszedł czas na wielkie finały, które zakończyły całą rywalizację i wyłoniły zwycięzcę otrzymując Puchar Comboniego.  W piłce siatkowej Szkoła Podstawowa św. Krzyża pokonała Szkołę Podstawową Dziewcząt. W piłce nożnej Szkoła Podstawowa św. Krzyża pokonała Szkołę Podstawową Nadzieja – 1:0.

Kolejnego dnia nadszedł finał szkół średnich. Tak to w piłce siatkowej Szkoła średnia Standard pokonała Szkołę Średnią Panakar. W piłce nożnej Szkoła Średnia Yirol Academy pokonała Szkołę średnią Panakar. Szanse były tak wyrównane, że o rezultacie musiały rozstrzygnąć karne.

Puchar Comboniego jest jedną z inicjatyw Misjonarzy Kombonianów. Ma ono na celu zgromadzenie szkół razem w duchu rywalizacji, budowanie relacji, jedności. Jet to także lekcja gdzie młodzi ludzie uczą się respektu i budują pokój między sobą. Jest to zawsze nie łatwe wyzwanie w miejscu gdzie panuje przemoc, a bójki są czymś normalnym.

Jednak efekty pracy są widoczne. Nasze zawody zakończyły się bez żadnego incydentu, młodzi umieli się cieszyć i umieli przyjąć porażkę. Mogliśmy odczuć obecność św. Daniela Comboniego, który nad wszystkim czuwał. To właśnie on przyjechał do Afryki, jako jeden z pierwszych misjonarzy głosząc wolność, pokój i zbawienie a my chcemy kontynuować jego dzieło.

Inauguracja Kaplicy i Szkoły podstawowej w Matbar

Wioska Matbar jest oddalona ok 30km od Yirol i znajduje się między ludnością Atuot. Kombonianie od dłuższego czasu starają się, aby rozwinąć ten teren. Zostały wybudowane cztery klasy, studnia i kaplica. Dzięki temu okoliczna ludność zaczęła napływać do wioski, a dzieci zaczęły uczęszczać do szkoły.

Tydzień temu nasz katechista John i ludność zorganizowali oficjalną inaugurację. Była to także okazja, aby lokalne władze wyraziły swoją wdzięczność misjonarzom za pracę włożoną w ten region. Choć na zaproszeniu było napisane, „czas przyjazdu 8.30 rano” udało mi się dotrzeć o 10.30 myśląc, że jestem spóźniony. Okazało się jednak, że przyjechałem dużo za wcześnie. Główni goście zjawili się o 16.00, po czym zaczęliśmy modlitwę i poświęcenie kaplicy. Następnie przenieśliśmy się na plac przed szkołą, gdzie odbyły się przemówienia zaproszonych gości i lokalnej ludności. Późnym wieczorem podano nam posiłek, którego zabraknąć nie może przy takich okazjach. Krowa została zabita, więc trzeba było ją zjeść. Oczywiście po zmroku odbyło się party i tańce.

Modlitwa o pokój zjednoczonych kościołów chrześcijańskich Yirol

Już od kilku lat kościoły jednoczą się na wspólnej modlitwie o pokój. Oczywiście oprócz modlitw, Konsylium Kościołów Południowego Sudanu organizuje warsztaty, spotkania, modlitwy o uzdrowienie, uzdrowienie relacji i promocję kobiet.

W Yirol modlitwy odbywają się raz w miesiącu, gromadząc wiernych z różnych kościołów katolickich i protestanckich, aby razem trwać na modlitwie. Ostatnio podjęliśmy decyzję, aby modlitwę poprowadzić na głównym placu w Yirol.

Jest to ważny dla ludzi czas, w kraju gdzie pomimo pokojowych spotkań i podpisanych deklaracji wciąż trwa przemoc. Jest to dla nas czas, podczas którego wspólnymi siłami, zjednoczeni, spotykamy się w jednym celu – na modlitwie o pokój.

Pierwsze chrzty w parafii Yirol

Tak to rozpoczęliśmy miesiąc listopad, podczas którego odwiedzamy kaplice, sprawdzamy wiedzę naszych katechumenów i organizujemy niedziele ze chrztem. Moja pierwsza kaplica gdzie ochrzciłem 27 dzieci, zaś dziesięcioro przyjęło pierwszą komunię to Wunthou. Potrzeba niecałą godzinkę, aby przedzierając się samochodem przez busz dotrzeć na miejsce. Jest to miejsce wciąż rozwijające się. Szkoła podstawowa posiada dwie klasy kryte blachą i pokój nauczycielski. Reszta klas uczy się pod drzewem. Miejsce to nie posiada jeszcze kaplicy, a ludzie modlą się w jednej z rozpadających się klas, która jest kryta strzechą.

Każdą z kaplic staram się odwiedzić przynajmniej trzy razy. Raz, aby poznać miejsce i dowiedzieć się, co robią katechiści, drugi to egzamin dla katechumenów i trzeci to chrzest i komunia. Ponieważ kaplice znajdują się przy szkołach to i katechizacja znajduje się w szkole. Tak to głównymi kandydatami do chrztu i sakramentów są uczniowie. Wciąż brakuje mi lokalnej ludności i zadaje sobie pytanie jak do nich dotrzeć, aby nasze niedzielne msze nie były zapełnione tylko szkolnymi dziećmi. Katechizacja też nie idzie za dobrze po kilku miesiącach nauki, dzieci mają problem ze zrobieniem znaku krzyża czy zapamiętaniem Ojcze Nasz. W samym Wunthou przedstawiono mi 50 kandydatów do chrztu, lecz ponad połowa nie zna podstaw i musi bardziej się przygotować. Jest to nie tylko wina dzieci, ale głównie katechistów, którzy nie są przygotowani do pracy i po prostu nie uczą. Praca i formacja byłaby dużo łatwiejsza gdyby katechiści byli na miejscu – jednak są to młodzi ludzie, którzy często zmieniają miejsce i co rok trzeba szukać nowe osoby, które by prowadziły katechizację. Dodatkowo na chwilę obecną na całą parafie i pracę pastoralną jest o. Joseph, wieloletni misjonarz, który ledwo się porusza i ja. Ostatnio całe dnie spędzam w terenie odwiedzając kaplice i katechumenów, do tego trzeba dodać wszystkie grupy parafialne jak młodzież, grupa tancerzy, ministranci, sprawiedliwość i pokój, rada parafialna, powołaniówka i spotkania z ludźmi. Już niebawem muszę się wybrać na odwiedziny najdalszych kaplic, gdzie spędzę 3-4 dni.

Proszę was o modlitwę, aby Pan Bóg dodawał mi sił na każdy dzień. Już z pierwszej malarii szybko mnie wyleczył, a teraz nie mam czasu na choroby – grafik jest już pełen.

Nowy początek

Rozpoczynając moją nową przygodę z misjami, chciałbym podzielić się z wami kilkoma pierwszymi wrażeniami. Przez ostatnie dni nie wiedziałem, o czym pisać, bo wszystko jest nowe i jeszcze nie do końca znane.  Pierwsze dni w nowym miejscu zawsze powinny być tylko obserwacją, będąc otwartym na każde doświadczenie i na to, co pan Bóg dla nas przygotował. Jest to zawsze ważny czas, aby jak najlepiej wejść w otoczenie, w nowy język, w kontakt z ludźmi i w nową pracę.

Żyjąc jeszcze między plemieniem nuer, bardzo często słyszałem opowiadania o plemieniu dinka, które jest pełne przemocy, nienawiści, którzy nie respektują nikogo, a wszystko rozwiązują bójkami. Niektórzy nasi misjonarze zostali prawie pobici przez dinka – a ostatnio lekarz kombonianin brat Rosario w mieście Wau został uderzony kilka razy, a że siostra była obok niego to i jej się oberwało. Nie wiem jak ja bym się zachował, oni po wszystkim poszli na papierosa, a dzisiaj się z tego śmieją (ludzie od inwestygacji, którzy okazali przemoc wobec brata i siostry potem dostali porządne baty od przełożonych;)).

Tak to słuchając te i inne historie o plemieniu dinka, myślałem tylko o tym, jaki będzie mój kontakt z tymi ludźmi i czy uczyć się może jakieś nowe sztuki walki.

 

Misja Yirol

Misja jest potężna i wymagająca. Praca pastoralna jest wyzwaniem. Od dłuższego czasu mało, co się na tej parafii dzieje. Ojciec Boris z Togo od zeszłego roku rozpoczął pierwsze kroki w tworzeniu grup parafialnych; jedne funkcjonują, inne jeszcze nie. Jest to już pierwsza różnica, z którą się tutaj spotkałem. W Old Fangak grupy są mocne, katechiści zaangażowani, młodzież aktywna. W Yirol to wszystko trzeba budować od podstaw. Misja tutaj jest budowana w całkiem innym stylu od tej w Old Fangak.

Misjonarze rozpoczynali od budowy szkoły podstawowej, następnie przy szkole kościół. Tak to przy prawie każdym kościele jest szkoła podstawowa. Katechistów i imion, na których budowałoby się parafie w Yirol nie ma. Katechiści często są nauczycielami w szkole, którzy służą przez rok, potem idą na studia i trzeba szukać kogoś nowego. Przygotowania do chrztu, pierwszej komunii czy bierzmowania odbywają się w szkołach po lekcjach. W Yirol zajmujemy się trzema szkołami podstawowymi, razem 3.700 uczniów, za które odpowiedzialny jest br. Jacek z Polski. Na naszym terenie są obecne trzy siostry z Ugandy, które prowadzą przedszkole i pomagają w parafii.

Nasza parafia ma 54 kaplice. Aby ułatwić naszą działalność, misja podzielona jest na cztery części, za które jest odpowiedzialny jeden z ojców.

Miejsce to zamieszkuje plemię dinka jang oraz atuot. Małą pociechą jest dla mnie to, że atuot to 70% język nuer, a 30% dinka. Czyli coś zrozumiem, coś powiem, ale i tak wszystko jest pomieszane z poplątanym. Uczę się obecnie języka dinka i mam nadzieję, że dopracuję język atuot.

 

Pracy dużo, a mało robotników

 

Jak to już z nami bywa, nie ma czasu na odpoczynek. Zostałem przydzielony do Yirol w niełatwym czasie. Tak jak pisałem wcześniej, grupy parafialne dopiero, co się narodziły, a odpowiedzialni zostają przeniesieni. Zostałem sam z czymś, co dopiero wzrasta i codziennie proszę o siłę i nowe pomysły, aby grupy były coraz bardziej aktywne. Tak to jestem odpowiedzialny za ministrantów, grupę tańczącą podczas mszy, chór, grupę kobiet, młodzież, i ponad 30 kaplic, katechistów, szkoły i katechezy w szkołach. Za miesiąc zostanę razem z br. Jackiem i dwoma starszymi misjonarzami, którzy już za wiele nie mogą zrobić. Br. Jacek odpowiedzialny za Szkoły, ja za Parafię.

Obecnie uczę się jeździć na motorze, aby łatwiej dotrzeć do każdej z kaplic. Mój pierwszy wyjazd na ulice skończył się zatrzymaniem przez policję – skasowali 400ssp. Chyba nauka trochę potrwa ;).

 

Ludność

Na pewno wiele różni nuer od dinka. Wiele dobrych owoców przyniosła ewangelizacja i styl ewangelizacji plemienia nuer. Tutaj, z dinka czuję się jak byśmy zaczynali wszystko od nowa. Formacja do tego jak być człowiekiem, jak być wierzącym, jak być odpowiedzialnym. Przez te ostatnie dni już wiele dobrego widziałem w tych ludziach, więc jest nadzieja, że razem możemy wzrastać, stając się coraz lepszymi. Na pewno brakuje mi odpowiedzialnych katechistów, którzy z dumą uczą i prowadzą modlitwy, którzy są cały czas na miejscu i bezinteresownie oddają się swojej służbie. Brakuje młodzieży i liderów, którzy bezinteresownie oddaliby się w formację i prowadzenie innych. Parafia została przejęta przez kombonianów w 2008 roku. Do tego czasu misja próbowała funkcjonować i była opuszczana, ponieważ armia z północy zajmowała te tereny.

Dzisiaj potrzeba dużo pracy i wkładu w formację katechistów i liderów, rozpoczynając od młodego pokolenia, mając nadzieję, że pewnego dnia stworzą silną wspólnotę o silnych fundamentach.

 

Co się u nas w Yirol wydarzyło?

– modlitwa o pokój, gdzie tysiące dzieci z różnych szkół maszerowały ulicami Yirol,

– konkurs piłki nożnej dla młodzieży, potem dla dzieci (dzieci z naszej szkoły wygrały),

– spotkanie z poganiaczami bydła na temat kradzieży i przemocy, aby pokojowo rozwiązywać problemy, a nie przy użyciu karabinu,

– zbiór orzeszków ziemnych w naszych szkołach – urozmaici to ich menu,

– egzaminy i koniec drugiego semestru – mamy krótkie wakacje,

– mecz moich ministrantów z dziećmi z wioski Aruau – wygrali 4-3,

– zbiór orzeszków ziemnych – projekt ministrantów (zbierają na nowe stroje piłkarskie, jak ktoś by się chciał do nich dorzucić to zapraszam – szczegóły w zakładce kontakty – z dopiskiem „ministranci”)